Centralny Port Komunikacyjny wraz z partnerami – PKP Polskimi Liniami Kolejowymi oraz Instytutem Rozwoju Miast i Regionów – rozpoczęli prace nad Zintegrowaną Siecią Kolejową (ZSK) pod patronatem Ministerstwa Infrastruktury. Efektem tych działań będzie rozporządzenie Rady Ministrów o długoterminowym planie rozwoju sieci kolejowej w Polsce. Podczas spotkania w siedzibie resortu infrastruktury reprezentanci marszałków województw zapoznali się m.in. z planem konsultacji dotyczącym ZSK.
To pierwsze tak szerokie spotkanie, podczas którego przedstawione zostały założenia nowego, długoterminowego podejścia do rozwoju kolei w obszarze infrastruktury. Planowane prace będą opierały się o policentryczny model rozmieszczenia ośrodków miejskich w Polsce, co w powiązaniu z danymi o potokach pasażerskich w skali kraju przełoży się na kształtowanie równomiernego rozwoju sieci transportowej również w regionach. Rozwój kolei, w tym Zintegrowanej Sieci Kolejowej, zgodnie z przedstawionymi założeniami oraz bazując na liczbach i analizach, dostosuje układ sieci do rzeczywistych potrzeb mieszkańców. W skali makro i mikro, zdecydowanie usprawni również transport publiczny przeciwdziałając wykluczeniu komunikacyjnemu.
Podczas spotkania z przedstawicielami urzędów marszałkowskich z 16 województw, które są organizatorami komunikacji na swoich terenach, zaprezentowano potencjalne korzyści płynące z dostępności do kolejowych połączeń dalekobieżnych w każdym powiecie oraz wpływu na rozwój i codzienną mobilność mieszkańców.
– Projekt CPK jest jednym z priorytetów polskiego rządu w zakresie rozwoju infrastruktury. Zarówno lotnisko CPK, jak i pierwsza linia kolejowa w standardzie KDP, czyli „Y”, która połączy Warszawę, Łódź, Wrocław i Poznań powstają we współpracy z licznymi interesariuszami. Realizując nasze inwestycje, staramy się dostrzegać potrzeby transportowe wielu regionów – mówi Maciej Lasek, pełnomocnik rządu ds. CPK.
– Prezentujemy nowe podejście do rozwoju kolei dalekobieżnej powiązanej z transportem regionalnym kolejowym i autobusowym. Przede wszystkim zmieniamy punkt ciężkości z Warszawy i Lotniska CPK na układ policentryczny. Chcemy, by kolej odpowiadała na potrzeby transportowe mieszkańców – mówi Piotr Malepszak, podsekretarz stanu ds. kolei w Ministerstwie Infrastruktury.
– Celem jest wypracowanie spójnego i długoterminowego podejścia do inwestycji kolejowych, czyli Zintegrowanej Sieci Kolejowej. Będzie ona tworzona na wzór podejścia GDDKiA, która od wielu lat konsekwentnie realizuje rządowy Program Budowy Dróg Krajowych. CPK ma odpowiedni zespół ekspertów i wypracowane narzędzia analityczne, aby skutecznie we współpracy z partnerami zrealizować ten projekt – powiedział Piotr Rachwalski, członek zarządu CPK, odpowiedzialny za komponent kolejowy spółki.
Spotkanie było okazją do pierwszej wymiany spostrzeżeń i podkreślenia znaczenia regionalnych ośrodków wzrostu gospodarczego oraz zasygnalizowania związanych z nimi potrzeb z zakresu publicznego transportu zbiorowego. Na początku 2025 roku organizatorzy prac nad ZSK planują spotkania merytoryczne w ramach Regionalnych Paneli Eksperckich w każdym z województw. Taka forma współpracy umożliwi pozyskanie wiedzy o lokalnych uwarunkowaniach i oczekiwaniach w obszarze transportu, zagospodarowania przestrzennego i kierunków zrównoważonego rozwoju poszczególnych regionów.
Zgodnie z zapowiedziami i wnioskami płynącymi ze spotkania w Ministerstwie Infrastruktury docelowa Zintegrowana Sieć Kolejowa w Polsce powstanie z uwzględnieniem:
- istniejących powiązań gospodarczych i potrzeb rozwojowych regionów zdefiniowanych w ramach Regionalnych Panelów Eksperckich;
- analizy obecnej sieci kolejowej oraz infrastrukturalnych priorytetów inwestycyjnych CPK i PKP PLK do roku 2035 r.;
- wykorzystania zaawansowanych metod i narzędzi analitycznych CPK (m.in. Pasażerski Model Transportowy, /Towarowy Model Transportowy i Horyzontalny Rozkład Jazdy).
Zakończenie prac analitycznych nad ZSK planowane jest na I kwartał 2026 roku